در و پنجره سنتی یا ارسی
در و پنجره سنتی یا ارسی ها جدا کننده ی فضا اتاق و حیاط (ایوان) می باشد یا میان دو تالار قرار می گیرند تا در موقع لزوم درب آن ها باز شوند و یک تالار بزرگتر ایجاد شود و نمای داخلی و خارجی زیبایی را برای اتاق فراهم می آورند.
درباره ی ریشه این واژه نظرات زیادی وجود دارد که مواردی (تعاریفی) به شرح ذیل بیان می گردد:
۱ ـ اُر یا اُور پیشوندی برابر بالا رفتن معنا می دهد که در برخی واژه های دیگر مانند اُرچین دیده می شود و (سی) برابر چشمه و پرتو معنی شده که در گویش های جنوبی ایران رایج است ودر نهایت پنجره های بالارونده (با لنگه های باز شو) گفته می شود.
۲ ـ این کلمه از اُریا (arus) زبان پهلوی گرفته شده است و به معنای سفید و روشنایی است.
۳ ـ این کلمه را پاُرسی می پندارند و به معنای گشاده و باز است.
۴ – معنی و تعریف کلمه ارسی درشهر های مختلف ایران تفاوت فاحشی دارند از جمله در شهر قزوین معنی چند چشم میدهد و در شهر یزد به درب های شکم پاره میگویند. همچنین در بعضی شهر ها در قدیم به کفش و پاپوش ارسی میگفتند.
۵ ـ در اروپا به این گونه درب ها (گیوتین) گفته می شود.(به دلیل بالا و پایین رونده بودن)
۶ ـ در بعضی فرهنگ ها این هنر را وارداتی از روس می دانند که بایستی متذکر شد این هنر در دوران صفویه در ایران رواج داشته، در حالی که مراودات ایران و روسیه از دوره قاجار به بعد بوده است.
وجود پنجره های سنتی با شیشه های رنگی در معماری ایرانی اسلامی چلوه خاصی به بناهای تاریخی و باستانی می دهد. در و پنجره سنتی یا ارسی ها همانطور که می دانید از چوب و شیشه های رنگی تولید می شدند و زیبایی بسیار خاصی بخصوص در هنگام تابش نور خورشید به داخل خانه در طی روز آفریده می شد و نقش های رنگی و گره چینی های سنتی این پنجره
همانطور که در بالا گفته شد این پنجره سنتی ایرانی زیبایی خاصی را به بناهای تاریخی باستانی داده بود، امروزه نیز استفاده از طرح های پنجره سنتی در معماری ساختمان های نوساز بسیار دیده می شود و با توجه به استفبال مردم از این سبک پنجره های ایرانی، این پنجره را در فضاهای مسکونی ، رستوران های سنتی، قهوه خانه ها، مساجد ، حسینیه ها، مرمت آثار باستانی و فضاهای سنتی مربوط به دوران های گذشته به وفور دیده می شود.
اما با توجه به اینکه این پنجره های سنتی ایرانی به بصورت تک جداره تولید می شدند و از نظر saving انرژی عملکرد مثتبی جهت استفاده در زمان حال از خود نشان نمی دهند.
در تولید این سبک از پنجره ها می توان از پروفیل های upvc و آلومینیوم طرح چوب یراق آلات دوجداره استفاده کرد که ظاهری به شکل چوب دارند که در برابر گرما و سرما نیز مقاومت بالایی از خود نشان می دهند و همچنین گره چینی های چوبی و شیشه های رنگی نیز بصورت یک دکور در داخل شیشه دوجداره و در فضای خالی آن قرار می گیرند که کاملا عایق صوت ، سرما و گرما خواهند بود و مقاوم در برابر تابش نور خورشید و باد و باران نیز می باشد. دکور سنتی بصورت خاصی تولید می گردد که در برابر تمامی موارد ذکر شده مقاوم خواهد بود.